 |
| معترضان سودانی در جریان اعتراضات سال 2019 |
سودان یکی از بزرگترین و متنوع ترین کشورهای آفریقا است. همچنین شاهد طولانی ترین جنگ داخلی این قاره بود. از سال 1989، این کشور مترادف بوده و به عنوان کشوری که از خشونت و نقض شدید حقوق بشر از جمله نسل کشی، جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت رنج می برد، شناخته شده است. از این دوره تا کنون توسط مشهورترین حزب سیاسی اسلام گرا که عمدتاً بر اصل «تفرقه بینداز و حکومت کن» است، اداره می شود. در نتیجه، میلیون‌ها انسان بی‌گناه یا کشته شدند، یا به زور آواره شدند یا از کشور گریختند.
آخرین تحولات سودان با توجه به گذشته و بافت تاریخی این کشور، منطق و عقل را به چالش می کشد. تظاهرات اخیر عظیم ترین تظاهراتی بود که دولت مدرن تا به حال تجربه کرده است. تلاش برای سرنگونی مسالمت آمیز رژیم اسلامی در خارطوم در سال 2013 آغاز شد و به تظاهرات شدیدتر در دسامبر 2018 منجر شد که در آن بیش از 80 معترض کشته و صدها نفر زخمی شدند.
البشیر، رئیس جمهور برکنار شده سودان، همواره یکی از چهره های برجسته سازمان بین المللی بدنام اخوان المسلمین و یکی از رهبران اصلی شاخه موسوم به جبهه ملی اسلامی سودان بوده است. البشیر در حال حاضر تحت تعقیب دادگاه کیفری بین المللی (ICC) به دلیل جنایات جدی و سنگین ارتکابی در منطقه دارفور است، جایی که از سال 2003 بدون توجه به هزاران پناهنده در کشورهای همسایه، بیش از 300000 نفر کشته و بیش از 2.3 میلیون نفر در داخل کشور کشته شده اند. آواره
به عنوان یکی از باسابقه ترین رؤسای جمهور در قاره آفریقا، این اخوان المسلمین بود که البشیر را بیش از 30 سال پیش در کودتایی که در ابتدا توسط رهبر سرشناس اخوان، دکتر الترابی سازماندهی شده بود، به قدرت رساند. اخوان المسلمین یک سازمان بسیار سازمان یافته و نخبه گرا بود و شاخه سودانی آن توسط گروهی از دانشجویان در سال 1949 تأسیس شد. از آن زمان، سودان به مدت 30 سال توسط سازمان اخوان المسلمین اداره می شود که ارزش های آن عمیقاً ریشه دار و ریشه دار شده است. تقریباً هر منطقه از جامعه سودان.
چالش ها
چالش‌های انتقال صلح‌آمیز سودان بی‌شماری بود. اول، احزاب سیاسی موجود که در سی سال گذشته سرکوب شده بودند، اکنون درگیر بزرگترین تظاهراتی بودند که در قرن بیست و یکم روی داد. این احزاب سیاسی با تهدیدهای مداوم اخوان المسلمین روبرو هستند و به ویژه نگران هستند که کودتای نظامی دیگری به دنبال داشته باشد. بنابراین، در ابتدا بعید به نظر می رسید که یک ترتیب انتقالی حاصل شود که در آن یک رهبری شایسته در طول دوره انتقال مسئولیت را بر عهده بگیرد. بدون رهبری معتبر، این سوال باقی می ماند که آیا مشکلات صلح و عدالت می توانند به اندازه کافی و مؤثر مورد توجه قرار گیرند.
دوم، با توجه به جنایات جدی و نقض فاحش حقوق بشر در دارفور، از جمله کوه‌های نیل آبی و نوبا، قربانیان مدت‌ها منتظر اجرای عدالت بوده‌اند و این سوال در ذهن همه وجود دارد که چگونه می‌توان عدالت را به اندازه کافی اجرا کرد. به اندازه کافی و موثر، در شرایط داده شده. این درگیری باعث شده است که میلیون ها نفر به اجبار به عنوان آوارگان داخلی و هزاران نفر با بیش از یک میلیون کشته در مناطق فوق الذکر در دو دهه گذشته از کشور فرار کرده اند. چالش این بود که چگونه می توان عدالت را برای چنین تعداد قابل توجهی از قربانیان برقرار کرد و چگونه می توان از پیگرد موثر هزاران عامل در پرتو یک سیستم قضایی ضعیف، ناکارآمد و فاسد اطمینان حاصل کرد؟
سرانجام، دشواری دستیابی به صلح پایدار در مناطق ویران شده کشور بود. با توجه به این واقعیت که چندین نیروی شورشی با ظرفیت‌ها و منافع متفاوت برای تقریباً دو دهه در داخل و خارج از این مناطق فعالیت می‌کردند، دشواری با نیاز به تضمین یک توافق صلح جامع که جنایات مرتکب شده توسط این نیروهای مسلح را در بر می‌گرفت، تشدید شد. گروه ها.
وضعیت تا همین اواخر
پس از تقریباً سی سال ظلم، بی عدالتی و فقر وحشتناک که منجر به محرومیت نسل ها از حقوق ذاتی خود مانند حق رای، حق زندگی و حق شکنجه نشدن شد، تغییر عمده ای در قدرت سیاسی در سودان رخ داد. هنگامی که اعتراضات در دسامبر 2018 آغاز شد. مردم از اقشار مختلف به مدت هشت ماه به طور مداوم در تلاش برای پایان دادن به چرخه باطل و تاریخی جنگ داخلی، فقر و ظلم اعتراض کردند. برای اولین بار، مردم سودان در مورد حقوق طبیعی خود بسیار پر سر و صدا بودند و قدرت جمعی خود را به رسمیت شناختند، که نه تنها به آنها اجازه می داد تا دیکتاتوری موجود را سرنگون کنند، بلکه به آنها کمک می کرد تا در مورد آینده کشور خود تصمیم بگیرند.
سی سال دیکتاتوری اخوان المسلمین نه تنها برای مردم سودان ویرانگر بود، بلکه تقریباً تمام عناصر جامعه مدنی و مدیریت مدنی در سودان را نابود کرد و در نتیجه سیستم های سیاسی، حقوقی و آموزشی ضعیفی مطابق با ایدئولوژی اخوان المسلمین ایجاد شد.
از نظر سیستم حقوقی ملی سودان، به طور قابل توجهی تغییر یافته است تا با ایدئولوژی اخوان المسلمین مطابقت داشته باشد و شریعت به عنوان قانون اولیه در جامعه سودان باشد. بر اساس ماهیت و میزان جنایات ارتکابی در مناطق خاصی مانند دارفور؛ نظام حقوقی سودان در شکل کنونی خود قادر به رسیدگی به جرایم به این بزرگی نخواهد بود. از جرایم مدون و جرم انگاری شده، هیچ اشاره ای به جنایات نسل کشی، جنایات علیه بشریت یا جنایات جنگی در نظام حقوقی سودان نشده است و در سیستم حقوقی موجود جا و نشانی برای نحوه برخورد با این جنایات جدی باقی می ماند. به عبارت دیگر، نظام حقوقی فاقد صلاحیت بوده و قادر به تضمین حقوق اساسی قربانی و متهم نخواهد بود. به عنوان مثال، مسائل مشکل آفرینی در رابطه با صداقت قضات، شفافیت و امکان اطمینان از یک محاکمه جنایی قوی و عادلانه به وجود می آید.
گذار آینده و امید در کشور
پس از برکناری البشیر در آوریل 2019، سودان انتقال 39 ماهه به حکومت غیرنظامی را آغاز کرد. دولت انتقالی کنونی بر اساس یک اعلامیه قانون اساسی موظف شده است که به یک توافق صلح جامع دست یابد و به منازعات متعدد و مشکلات سیستمی در این شهرستان رسیدگی کند. علاوه بر این، کمیسیون مستقل عدالت انتقالی برای بررسی عمیق این موضوعات در نظر گرفته شده است. در حال حاضر انتقادها و دیدگاه‌های متفاوتی در مورد چگونگی دستیابی به عدالت در سودان وجود دارد و پیشرفت در ایجاد یک مکانیسم عدالت انتقالی قوی که بتواند به اندازه کافی به چالش‌های عدالت کشور رسیدگی کند کند بوده است. برای حصول اطمینان از یک مکانیسم عدالت انتقالی قوی و کارآمد، تجربیات گذشته از دیگر زمینه‌های عدالت انتقالی حکم می‌کند و نشان می‌دهد که در چنین مکانیسمی، پیگرد قانونی بسیار مهم است. مطابق با پیگرد مؤثر، ابتکارات عدالت محلی که با جمعیت محلی طنین انداز می شود باید برای مشروعیت و حداکثر هدف مورد استفاده قرار گیرد. بعلاوه، ظرفیت سازی و تقویت نهادهای ملی، و همچنین درک اهمیت فرآیندهای حقیقت گویی و آشتی، حیاتی است. برای دستیابی به چنین مدلی، بر کسانی که این فرآیند را هدایت می کنند، موظف است اراده سیاسی و درجه خاصی از استقلال برای مشاهده سطح مناسبی از عدالت داشته باشند. آزادی واقعی فقط با این عناصر است. صلح و عدالت می تواند برای مردم و بازماندگان سودان محقق شود.
پست مهمان توسط محمد الگیزلی آدم. آدام دارای مدرک کارشناسی ارشد (LL.M) در حقوق بین الملل عمومی از دانشگاه اوترخت است. تجربه او شامل کار در بخش توسعه در دارفور و خارطوم و همچنین کار به عنوان روزنامه نگار برای Free Press Unlimited (رادیو دابانگا) در هلند است.